تاریخ شفاهی قربانیان سلاح‌های شیمیایی در وب‌سایت موزه صلح تهران

در این بخش از وب سایت موزه صلح تهران، از این پس می‌توانید خاطرات قربانیان این سلاح‌ها را که در قالب پروژه تاریخ شفاهی در حال انجام است بخوانید. قربانیانی که از تجربیات خود بعد از مصدومیت و زندگی خود به عنوان یک قربانی سخن می‌گویند. اما این قربانیان پیام دیگری برای همه مردم جهان دارند و آن هم صلح و دوستی است. آنان روزی را آرزو دارند که در آن دیگر هیچ کسی در دنیا قربانی کاربرد یک سلاح ممنوعه نباشد.
این خاطرات شفاهی نه تنها منابع دست اولی هستند برای درک بهتر ماهیت ضد انسانی سلاح‌های شیمیایی، خشونت جنگ و پیامدهای بعد از جنگ؛ بلکه می‌توانند در انجام پژوهش‌های علمی به پژوهشگران و دانشجویان علاقه‌مند کمک کنند.
شما می‌توانید نظرات خود در مورد این مصاحبه‌ها یا سوالات خود از این قربانیان را از طریق ایمیل موزه به آدرس این ایمیل آدرس توسط سیستم ضد اسپم محافظت شده است. شما میباید جاوا اسکریپت خود را فعال نمایید   با ما در میان بگذارید.

سلاح‌های شیمیایی در جنگ تحمیلی
سلاح‌ شیمیایی به شکل امروزی، نخستین در جنگ جهانی اول به طور گسترده به کار رفت. تلفات بي‌شمار در اين جنگ باعث بروز نگرانيهاي عميقي در سطح جهان گرديد و متعاقباً منجر به انعقاد يكي از معروفترين معاهدات بين‌المللي در خصوص كاربرد سلاحهاي شيميايي  ادامه مطلب...

تاریخ شفاهی قربانیان سلاح‌های شیمیایی در وب‌سایت موزه صلح تهران
در این بخش از وب سایت موزه صلح تهران، از این پس می‌توانید خاطرات قربانیان این سلاح‌ها را که در قالب پروژه تاریخ شفاهی در حال انجام است بخوانید. قربانیانی که از تجربیات خود بعد از مصدومیت و زندگی خود به عنوان یک قربانی  ادامه مطلب...

تاریخ شفاهی چیست؟
این مصاحبه‌ها در قالب یک پروژه تاریخ شفاهی در موزه صلح تهران انجام شده‌اند. امروزه تاریخ شفاهی یکی از روش‌های مطرح و مؤثر برای تاریخ‌نگاری است. روشی که ماده تاریخی  آن در فرآیند مصاحبه  ادامه مطلب...

سعید صادقی
محمد رضایی	محمدرضا تقی‌پور
حسن حسن تبار	دکتر حمید صالحی
جهانشاه صادقی	پروفسور مهدی بلالی مود
گزارشگران جوان در موزه‌ی صلح تهران	حسن حسنی سعدی
فریده شافعی	علیرضا یزدان پناه

سلاح‌های شیمیایی در تاریخ جنگ‌ تحمیلی

سلاح‌ شیمیایی به شکل امروزی، نخستین در جنگ جهانی اول به طور گسترده به کار رفت. تلفات بي‌شمار در اين جنگ باعث بروز نگرانيهاي عميقي در سطح جهان گرديد و متعاقباً منجر به انعقاد يكي از معروفترين معاهدات بين‌المللي در خصوص كاربرد سلاحهاي شيميايي يعني "پروتکل 1925 ژنو" شد كه در آن كاربرد گازهاي خفه كننده، سمي يا ساير گازها و نيز شيوه‌هاي جنگ ميكروبي منع شده است. اکثر کشورهای جهان از جمله ایران و عراق این پروتکل را امضاء کردند. با این وجود، پروتكل ژنو داراي نواقصی بود، از جمله این که تنها ناظر به ممنوعيت «كاربرد» سلاحهاي شيميايي يا ميكروبي بود و «توسعه» ، «توليد» و «انباشت» اين سلاحها را منع نمي‌كرد.
جنگ جهانی دوم در حالی آغاز شد که هر دو طرف جنگ، دارای سلاح‌های شیمیایی بودند. اما به علل مختلف، هیچ یک از طرف‌های درگیری از سلاح‌های شیمیایی استفاده نکرد. به این ترتیب ساخت و انباشت این سلاح‌ها ادامه یافت، اما بعد از جنگ جهانی اول موردی موثق از استفاده از این سلاح‌ها گزارش نشد.
جنگ تحمیلی در سال 1359 آغاز شد و تا 1367 ادامه داشت. حداقل در 5 سال از هشت سال، جنگ، سلاح‌های شیمیایی توسط کشور عراق و علیه نظامیان و غیرنظامیان (هم ایرانی و هم عراقی) به کار رفت. نخستین حملات شیمیایی در سال 1362 روی داد. اما بیش‌ترین میزان حملات شیمیایی در دو سال پایانی جنگ بود.
در این جنگ طبق گزارش کمیسیون بازرسی و نظارت سازمان ملل متحد، دولت عراق در مجموع 1800 تن گاز خردل، 140  تن گاز تابون و 600 تن گاز سارین را به کار برد. به این ترتیب حدود 1 میلیون نفر از مردم کشورمان در معرض سلاح‌های شیمیایی قرار گرفتند، 100 هزار نفر به مراقبت‌های پزشکی نیاز داشتند و 75هزار نفر نیز هم‌چنان با عوارض طولانی مدت این سلاح دست و پنجه نرم می‌کنند.
بدنبال نزديك به 12 سال مذاكرات فشرده در "كنفرانس خلع سلاح" ، سرانجام متن نهائي كنوانسيون سلاح‌هاي شيميايي در سال 1992 آماده شد و در 13 ژانويه 1993 طي مراسمي در پاريس به امضاء نمایندگان 130 كشور جهان رسيد . این کنوانسیون در روز 29 آوريل 1997 رسماً لازم الاجرا گرديد.

گزارشگران جوان در موزه‌ی صلح تهران

پروژه‌ی جدید «گزارشگران جوان» موزه‌ی صلح تهران باعث شده تا نوجوانان شهر سؤال‌هایی درباره‌ی جنگ و سلاح‌های شیمیایی بپرسند و راجع به صلح بنویسند.

در حالی که دانش‌آموزان، سه ماه تعطیلات تابستانی خود را سپری می‌کنند، خیلی از والدین در حال تلاش برای پیدا کردن راه‌هایی به‌منظور سرگرم کردن فرزندانشان هستند. شاید بتوان بخشی از جواب را در بین گروهی از نوجوانان هشت مدرسه‌ دولتی تهران یافت. در آغاز تعطیلات تابستان، موزه‌ی صلح تهران، همراه تعدادی از معلمان مدارس منطقه، پروژه‌ای آزمایشی را به نام «گزارشگران جوان» آغاز کردند. هدف اصلی این پروژه تشویق نسل جوان ایران برای آشنایی با تاریخشان از طریق مصاحبه با کهنه‌سربازانی است که در جنگ تحمیلی ایران و عراق ( 67 – 59 ) خدمت کرده‌اند و بعضی‌هایشان قربانی سلاح‌های شیمیایی هستند.

گروه گزارشگران جوان در موزه‌ی صلح تهران، ایستاده (از چپ): خانم سعیدیان، خانم گیلانی، علی، آریان، علی خاطری، خانم رشید (مادر ساغر)، خانم بابایی، نشسته (از چپ): محمد مهدی، خانم پوینده، ساغر، زهرا، یاس.

خانم کونیکو یامامورا (بابایی)، سرپرست «پروژه‌ی تبادل فرهنگی ایران- ژاپن» در موزه، بر اساس ایده‌ مشابهی که در «موزه یادبود صلح هیروشیما» دیده بود ایده‌ی برنامه‌ای برای جوانان‌ترها را مطرح کرد. خانم بابایی می‌گویند: « اگر افراد مسن فقط درباره‌ داستان‌ها و تجربیات خود صحبت کنند، جوابی به سؤال‌های نسل جوان داده نخواهد شد. آنها هم سؤال‌هایی دارند. ما با آموزش درباره‌ی عواقب جنگ به جوانان کمک خواهیم کرد که درباره‌ صلح بدانند»

با آموزش عواقب جنگ به جوانان می‌توانیم به آنها کمک کنیم تا درباره‌ی صلح بیشتر بدانند.

 در نتیجه‌ی این همکاری، گروهی از دانش‌آموزان فعالانه درگیر کارهای موزه صلح تهران شدند و با جامعه‌ی گسترده‌تر دوستان موزه همکاری می‌کنند. غلبه بر تصورات کلیشه‌ای درباره‌ جانبازان و رزمندگان این جنگ اولین قدم در «نشان دادن جنبه‌های غیرانسانی» این جنگ خشن و « تحمیلی» است. .

 
محمد مهدی، یکی از این دانش‌آموزان می‌گوید: « قبل از آمدن به این موزه، همیشه فکر می‌کردم که جانبازان خیلی مذهبی - خشک – و غمگین هستند. من با دیدن فیلم‌ها و چیزهایی که بزرگ‌ترها می‌گفتند این ذهنیت را پیدا کرده بودم. اما وقتی که با جانبازان آشنا شدم، دیدم که رفتار آن‌ها واقعاً دوستانه است و مانند مردم عادی می‌خندند و جوک تعریف می‌کنند. من این داستان را برای خانواده‌ خودم تعریف کردم.»

دانش‌‌آموزان جوان وقت خود را به‌صورت داوطلبانه در موزه می‌گذرانند و با جانبازان درباره استفاده از سلاح‌ شیمیایی در زمان جنگ دیدار و گفتگو می‌کنند. آن‌ها اطلاعات بیشتری درباره‌ی عوارض این سلاح‌های بر سلامت بدن و خطرات سلاح‌های شیمیایی می‌آموزند. آن‌ها جان‌فشانی این جانبازان را برای ایجاد فرهنگ مثبت صلح به همه گزارش می‌دهند.

آریان می‌گوید: «بعد از اینکه از موزه بازدید کردم و راهنماها را دیدم، فکر می‌کنم واقعاً فهمیدم که اثرات سلاح‌های شیمیایی چیست و اینکه چرا این سلاح‌ها باید منع شوند. واقعاً احساس می‌کنم که استفاده از این سلاح‌ها باید جرم محسوب شود.»

این پروژه برای جانبازان شیمیایی هم خیلی جذاب و هیجان‌انگیز است زیرا ارتباط آن‌ها را با جوان‌های امروز مستحکم‌تر می‌کند.

حسن حسن سعدی، رزمنده‌ای که قربانی حملات شیمیایی نزدیک شهر فاو در سال 1365 شده است، اکنون راهنمای داوطلب در موزه‌ و فعال مشتاق صلح است. حسن می‌گوید: «می‌دانید، جوانان از ما سؤال‌های واقعاً سختی می‌پرسند؛ چیزهایی که واقعاً قبلاً راجع به‌شان فکر نکرده‌ایم. اما ما به نظرات آن‌ها احترام می‌گذاریم و باید چیزهایی را که برایشان مهم است و دوست دارند بدانند در نظر بگیریم.»

همه‌ی دانش‌آموزان معتقدند که با بودن در موزه تصورشان از جنگ و رزمندگان کاملاً تغییر کرده است و چهره‌های مشتاقشان، عزم‌شان را برای به اشتراک گذاشتن صلح نشان می‌دهد.

یاس می‌گوید: «بعد از اولین باری که به موزه آمدم، همه چیز را برای پدر و مادرم تعریف کردم. ما درباره‌ جنگ و اینکه اولین قدم در رسیدن به صلح، عدم جنگ است صحبت کردیم.»

گزارشگران جوان و جانبازان شیمیایی در کنار در ورودی موزه صلح تهران.

دانش‌آموزان در کنار یادگیری اینکه چطور راهنمای داوطلب باشند، ویدئوهایی درباره‌ی موزه درست کرده‌اند و در نظر دارند بروشورهای اطلاعاتی به‌خصوص برای مخاطبان جوان بنویسند. دانش‌آموزان در کنار روش یادگیری «آموزش با عمل»، مسابقات تکمیلی برای بازدیدکنندگان جوان برای آموزش درباره‌ صلح انجام می‌دهند.

علی خاطری 16 ساله می‌گوید: «هنگامی‌که وقتتان را در موزه‌ی صلح می‌گذرانید، کم‌کم از جنگ بدتان می‌آید. یاد می‌گیرید که آدم‌های اینجا – آن‌هایی که در واقع با جنگ زندگی کرده‌اند – بیشتر به مفهوم صلح علاقه دارند تا جنگ.»

گزارشگران جوان گروه مشتاقی از جوانان‌اند که علاقه‌مند به همکاری و به اشتراک گذاشتن ایده‌هایشان درباره‌ی صلح با دیگران هستند. هر چند که این پروژه قدم‌های اول خود را برمی‌دارد، ثابت کرده است که در بالا بردن سطح آگاهی و مقابله با سلاح‌های کشتارجمعی و گوش دادن به صداهای جوان موافق با صلح، موفق است.

{jcomments on}